Help, mijn kind is bang….
Deze week is Eli R. Lebowitz in Nederland. Ik had het genoegen hem te ontmoeten, te horen vertellen over angst bij kinderen en over de methodiek die hij heeft ontwikkeld om hen te helpen.
Deze week is Eli R. Lebowitz in Nederland. Ik had het genoegen hem te ontmoeten, te horen vertellen over angst bij kinderen en over de methodiek die hij heeft ontwikkeld om hen te helpen. Sinds ik werk met geweldloos verzet ben ik ook bekend met zijn manier van werken, die mij zeer aanspreekt. In het boek wat hij hierover schreef samen met Haim Omer, De behandeling van angst bij kinderen en jongeren, wordt op een zeer respectvolle manier geschreven over en aan ouders; het is niet hun schuld dat hun kind angstig is, er is alle begrip voor de dynamiek waar ze in zijn geraakt. Die dynamiek is echter niet helpend voor het kind, waardoor de ouders ondersteund worden om deze te veranderen. Dit maakt dat ik dit boek al vaak aan ouders en anderen heb aangeraden, om de dynamiek van angst en dwang te begrijpen en te herkennen hoe je daar als omgeving mee in verstrikt raakt.
Er kwam een vervolg op het boek, een praktische uitwerking van de methodiek die Eli ontwikkeld heeft; Doorbreek angst en dwang bij je kind. Het programma heet Space, Supportive Parenting of Anxious Childhood Emotions. Ondersteunend ouderschap bij kinderen met angst en/of dwangstoornissen dus. Dit boek neemt je mee door de stappen van het programma, zodat iedereen ermee aan de slag kan. Het verschil met andere behandelingen van angst bij kinderen zit hem erin dat bij deze behandeling niet met het kind gewerkt wordt, maar met de ouders. Zij kunnen door hun eigen gedrag te veranderen, de angst bij hun kind verminderen. Ze leren om niet mee te gaan in de angst van het kind, het niet langer te beschermen. Ze leren om de angst van het kind te erkennen, te valideren en de boodschap uit te dragen dat ze ervan overtuigd zijn dat het kind dit kan. Niet beschermen maar ondersteunen. Ik merk in de praktijk dat dit voor ouders heel steunend is en hen weer krachtig maakt. Ze zijn in staat om hun kind te ondersteunen, terwijl ze tegelijkertijd zelf stevig blijven staan. Daar knappen ouders en kinderen van op!
Hier vind je meer informatie over ‘Doorbreek angst en dwang bij je kind’ door Eli R. Lebowitz
Heb ik wel recht op mijn gevoel?
Voorspelbaarheid en houvast waren de afgelopen jaren al verder te zoeken en soms onvindbaar. Het gevoel van hoop en veiligheid dat aan de horizon opdoemde wordt door de huidige nieuwsberichten wederom de kop in gedrukt. En dat maakt indruk, zelfs zomaar thuis, voor de televisie op je eigen bank.
De afgelopen jaren waren, vooral door Corona, roerig en onvoorspelbaar. Eerder schreef ik al over wat dit kan doen met je eigen stabiliteit, je relatie en je visie op de toekomst. Net toen het leek alsof de tijd was aangebroken op op te gaan bouwen en toekomstgericht aan de slag te gaan, werden de nieuwsberichten wederom somber. Het nieuws over de oorlog in de Oekraïne valt velen zwaar.
Huisartsen en hulplijnen worden overspoeld met vragen en verhalen over toenemende angst, opgerakelde trauma's, slapeloosheid en somberheid. Dit kan betrekking hebben op een situatie uit het verleden waar herinneringen aan opleven, angst en zorgen over de eigen toekomst of die van familie of zelfs de wereld. Vaker nog valt het veel minder goed te duiden waarom je je misschien onrustig, angstig of somber voelt door de oorlogsberichten en - beelden die nu aan de orde van de dag zijn. En ook daar zit voor veel mensen een ingewikkeld vraagstuk. Zelfs als het je nachten uit je slaap houdt kan namelijk de gedachte overheersen dat jij helemaal geen recht heb op jouw beleving en jouw gevoel hierover. Want jij bent daar niet, jij bent veilig in het hier en nu en hebt het goed.
En hoe logisch deze gedachten misschien ook zijn, ze helpen niet. Door het niet erkennen, uitspreken of toelaten van wat je voelt en beleefd kunnen de klachten verergeren. Gevoel is niet iets waar je recht op hoeft te hebben, niet iets wat wel of niet mag of gepast is. Want gevoelens en jouw beleving zijn er gewoon, hoe je het ook wendt of keert. Het is altijd wat het is en het is goed. En je bent niet de enige, maar dat weet je niet als je er niet over spreekt of je beleving minimaal erkent voor jezelf.
Deze erkenning of het uitspreken van hoe het met je gaat kan al wat lucht en perspectief geven. Daarnaast is het van belang om jezelf serieus te nemen. Je kan om te beginnen goed voor jezelf zorgen. En vast dag- en nachtritme, beweging, gezonde voeding. Sporten of mindfulness kunnen ook zeker helpen. Doe wat goed is voor jou en als je daar zelf niet uitkomt of het niet voldoende helpt: spreek je uit. Zoek hulp. In je eentje blijven tobben helpt niet. Ga inderdaad naar de huisarts, een vertrouwenspersoon en hulplijn. De situatie kunnen we helaas niet veranderen, hoe we daarmee omgaan en elkaar daarin ondersteunen kan wél!
Het monster onder je bed
Nieuwe situaties, mensen, gedachten, nieuwsberichten: er zijn heel veel dingen die angst op kunnen roepen. Maar wat nou als je die angst niet meer van je af kan zetten?
Dat je niet te dicht bij het randje van die afgrond gaat staan of toch maar niet die steeg inloopt waar je een hond hard hoort blaffen wordt veroorzaakt door angst. Reële angst dat er iets gevaarlijks of bedreigends staat te gebeuren. Het is dus zeker goed dat we allemaal af en toe angst ervaren. Het behoedt ons voor problemen.
Toch kan de angst zelf ook een probleem worden als het je dagelijks leven in de weg staat en er geen daadwerkelijk gevaar op de loer ligt. Een veel voorkomend voorbeeld is angst voor spinnen. De meeste mensen die bang zijn voor spinnen weten wel dat die spinnen, die in Nederland in ieder geval, niet écht gevaarlijk zijn. Maar wanneer de angst voor spinnen de overhand neemt en je niet meer naar buiten durft en iemand anders eerst je huis moet controleren voordat je naar binnen kan, staat het je normale leven flink in de weg.
Het voorbeeld van de angst voor spinnen is vooral een voorbeeld om het verschil tussen ergens de kriebels van krijgen en daadwerkelijke angst aan te geven. Wanneer je angst ervaart zonder daadwerkelijk gevaar en deze angst neemt de overhand kan dit behoorlijk ontwrichtend zijn. Vaak gaat het gepaard met piekeren, slecht slapen, verhoogde hartslag en soms zelfs paniekaanvallen. Dit kan ook voorkomen wanneer je, bijvoorbeeld, bang bent om een dierbare te verliezen. Dat is toch iets wat daadwerkelijk zou kunnen gebeuren zou je kunnen denken. Ja dat is zo, maar wanneer de angst hiervoor je belemmert om nog iets anders te doen dan bang zijn voor die situatie die er in het hier en nu nog niet is, is dit een teken dat de angst de overhand aan het nemen is.
In eerste instantie kan het zeker helpen om zelf op een aantal dingen te letten. Wanneer je last hebt van angst en piekeren probeer dan zo regelmatig en gestructureerd mogelijk te leven. Doe je dagelijkse routine op vaste tijden. Gezond eten en bewegen in de buitenlucht kunnen er ook voor zorgen dat je weer wat meer grip krijgt op de situatie. Blijf ook zoveel mogelijk dingen doen en probeer zelfs om de angstige situaties aan te gaan. Angst gaat vaak gepaard met schaamte. Deze schaamte maakt dat er niet gesproken wordt over de angst en de consequenties ervan. Toch kan het vertellen over angst al helpen om wat meer perspectief te krijgen en steun of hulp te ervaren. Wanneer er in je eigen omgeving niemand is met wie je hierover kan en wil praten of het helpt je niet voldoende deel je verhaal dan met de huisarts of een hulpverlener. Maak van angst je bijrijder en niet je bestuurder.