Een scheiding, wat nu?!
Wanneer duidelijk wordt dat er gescheiden gaat worden, spelen daarbij vele emoties een grote rol. Om hierin een goede weg te vinden, heeft TNO een training voor ouders ontwikkeld.
De ontzetting, onthutsing, het verdriet en de grote verwarring bij mensen wanneer duidelijk wordt dat er gescheiden gaat worden. Het is voor iedereen verschrikkelijk. Op dat moment in elk geval. Hopelijk en meestal worden dingen op de lange termijn beter en rustiger.
Op die momenten heb ik er soms bij gezeten. De hoop in relatietherapie is natuurlijk dat het weer lukt om de relatie nieuw leven in te blazen. Soms echter lijkt een van beide partners het nodig te hebben om duidelijk te kunnen zijn over het willen beëindigen van de relatie en soms is het de conclusie na een traject van proberen.
Aangezien mijn hart ligt bij gezinnen, ben ik dan in gedachten bezig met de kinderen. Eigenlijk doe ik veel van de relatietherapie ook voor de kinderen. Hoe kan ik hen helpen om gelukkige, rustige en goed samenwerkende ouders te krijgen? Wanneer mensen uit elkaar gaan, bied ik dan ook altijd aan om mee te denken in het vervolgtraject en waar nodig te blijven ondersteunen.
Veel mensen zijn in staat om dit zelf vorm te geven. En gelukkig lukt het veel stellen om hier samen uit te komen op een manier waarbij de kinderen niet belast worden. Natuurlijk krijgen de kinderen hier van alles van mee, dat kan ook niet anders. Maar ouders die hun problemen met elkaar en met andere volwassenen bespreken en niet met de kinderen, maken al een groot verschil.
Om hierin een goede weg te vinden, heeft TNO een training voor ouders ontwikkeld. Die wordt als groepstraining aangeboden, maar is ook gratis online te volgen, middels een te downloaden pdf bestand. Het is een mooi vormgegeven training, met uitleg, video’s van ervaringsdeskundige ouders en hulpverleners en adviezen. Een laagdrempelige manier voor ouders om zich in de materie te verdiepen. Voor iedereen die zelf geïnteresseerd is of die mensen erop zou willen wijzen;
ALS door kinderogen
Wat als je als ouder van jonge kinderen de diagnose ALS krijgt en uit wilt leggen wat er gebeurt en gaat gebeuren? Anjo Snijders creëerde, samen met zijn vrouw Sascha Groen, een prachtige manier om het aan zijn en aan alle kinderen duidelijk te maken.
Wat als je als vader van twee jonge kinderen ALS krijgt en je aan ze uit wilt leggen wat er gebeurt en gaat gebeuren? Dit lot trof Anjo Snijders en hij creëerde samen met zijn vrouw Sascha Groen een prachtige manier om het aan zijn en aan alle kinderen duidelijk te maken; een korte animatiefilm. In deze film, LUKi & the lights, zien we een aandoenlijke robot zijn leven leiden met zijn vrienden. Hij werkt, hij sport, hij maakt plezier met anderen. Al snel echter begint zijn arm te haperen. De lichtjes in zijn arm weigeren en zijn arm doet het niet meer. Hij maakt er eerst het beste van, maar komt toch bij een arts uit. Op deze manier volgen we het proces van de eerste tekenen van de ziekte tot de uiteindelijke dood. Ingrijpend, maar vooral ook levendig, hoopvol, met plezier en gewoon duidelijk. Een mooie manier om kinderen (en iedereen overigens) mee te nemen in hoe een ziekteproces bij ALS eruit ziet. De film is niet gebonden aan een taal, waardoor hij voor iedereen te begrijpen is. Hoewel tragisch en verdrietig, zeer waardevol en aan te raden.
Gaat het goed met de rouw?
Het overlijden van naasten is een ingrijpende gebeurtenis. Zeker wanneer het kinderen aangaat. Fonds slachtofferhulp heeft een website opgezet gericht op rouwbehandeling met daarop zelfs een rouwmeter om het rouwproces in kaart te brengen.
Het overlijden van naasten is een ingrijpende gebeurtenis. Zeker wanneer het kinderen aangaat, die een overlijden van heel dichtbij meemaken, grijpt dit iedereen aan. We beseffen ons dat het een intense gebeurtenis is in een kinderleven en zijn bezorgd om het kind. Het kan voor ouders lastig zijn om goed in te schatten hoe het kind omgaat met de rouw. Sommige kinderen praten erover, anderen nauwelijks. Sommige kinderen laten duidelijk verdriet zien, anderen minder. Ieder kind heeft zijn of haar persoonlijke manier om om te gaan met het verlies. Daarbij komt nog dat kinderen en jongeren zich met perioden helemaal kunnen richten op hun leven in het hier en nu, waarbij het verlies naar de achtergrond lijkt te zijn verdwenen. Het is dus ook niet verwonderlijk dat het ingewikkeld kan zijn om goed zicht te hebben op het rouwproces van kinderen.
Fonds slachtofferhulp heeft het initiatief genomen om een website op te zetten gericht op rouwbehandeling. Hier wordt informatie gegeven over rouwbehandelingen en over onderzoek dat op dit gebied is verricht en wat lopende is. Samen met een aantal universiteiten zijn er rouwbehandelingen ontwikkeld voor specifieke verliessituaties. Ze hebben ook een rouwmeter ontwikkeld, zowel voor kinderen als voor volwassen. Hiermee kun je een inschatting maken over of er sprake is van een mogelijk problematisch rouwproces. De rouwmeter voor kinderen is een zelftest voor kinderen tussen de 8 en 18 jaar, die door zowel het kind als een ouder kan worden ingevuld. Met een overzichtelijke hoeveelheid vragen kan er binnen 15 minuten een beeld verkregen worden van hoe het rouwproces verloopt.
Dit kan een waardevol hulpmiddel zijn voor de ouders van kinderen die een rouwproces doorlopen en zich afvragen of hun kind dit zelf kan dragen. Het voorkomt dat kinderen te lang blijven hangen in verdriet of somberheid of het verdriet juist nog niet toelaten. Daarnaast is het van meerwaarde omdat het kan voorkomen dat kinderen gespecialiseerde hulp krijgen die dat niet nodig hebben. Niets vervelender voor kinderen dan door hun ouders of andere goedbedoelende volwassenen naar een therapeut gebracht te worden, terwijl ze dat zelf niet willen of er niet voor openstaan. Voor iedereen die zich afvraagt of een kind hulp nodig heeft bij het doorwerken van een rouwproces is het dus een laagdrempelige eerste stap om de rouwmeter in te vullen. Een waardevol aanbod!
Hoe verder na suïcide?
Hoe verder na suïcide? Het geeft vooral kinderen rust als ze weten wat er aan de hand is.
Groot is het verdriet, de machteloosheid en soms het onbegrip en de boosheid bij de omgeving, wanneer een naaste zich heeft gesuïcideerd. Een heel netwerk van mensen staat vervolgens voor de taak om zich hiertoe te verhouden. Deze processen kunnen veel energie kosten en op allerlei momenten in het leven zich aandienen. In de praktijk tref ik allerlei naasten; partners, kinderen, kleinkinderen, vrienden van mensen die zelf een einde aan hun leven hebben gemaakt. Onlangs heeft het Trimbos instituut specifiek de situatie van de kinderen in kaart gebracht. Ze hebben een factsheet ontwikkeld op basis van onderzoek om in kaart te brengen wat de effecten voor de kinderen zijn en hoe kinderen hierbij te ondersteunen zijn. Dit is een zeer toegankelijk en volledig document geworden wat behulpzaam kan zijn bij het ondersteunen van kinderen. Naast achtergrond over het onderwerp, wordt veel aandacht besteed aan wat wel en niet te doen in de begeleiding van deze kinderen. Er blijkt duidelijk uit dat het kinderen helpt om de waarheid te horen, passend bij hun ontwikkelingsniveau. We weten al langere tijd dat het voor kinderen helpend is om betrokken te worden bij overlijden en om geïnformeerd te worden. Vanuit de gedachte het kind te willen ontzien om het te beschermen gebeurt het echter nog steeds dat kinderen niet voldoende meegenomen worden. Zeker in het geval van suïcide kan dit spelen, aangezien het dusdanig pijnlijk is waardoor het voor volwassenen moeilijk kan zijn om het te dragen en met kinderen te delen. Ook, of misschien zeker, in deze situatie geldt echter dat het kinderen rust geeft als ze weten wat er aan de hand is. Deze factsheet is een helpend document om anderen hierover te informeren en te stimuleren om kinderen in openheid mee te nemen in wat er gebeurd is.
Een leven lang zorg en geluk
Deze podcast bracht me terug naar de tijd dat ik in het revalidatiecentrum werkte. Daar waar ik van alle werkplekken het meeste respect had voor de ouders. Die voortdurend streden voor het welzijn van hun kinderen en met regelmaat voor het leven van hun kinderen.
Deze podcast bracht me terug naar de tijd dat ik in het revalidatiecentrum werkte. Daar waar ik van alle werkplekken het meeste respect had voor de ouders. Die voortdurend streden voor het welzijn van hun kinderen en met regelmaat voor het leven van hun kinderen. Die leefden tussen hoop en vrees. Hun kinderen hadden nog onbekende syndromen, hadden veelvuldige problemen, zowel lichamelijk als geestelijk. De veerkracht die zij nodig hadden was onvoorstelbaar. En deze kinderen worden groot. Terwijl er voortdurend zorg nodig is en er voortdurend zorg over is. Ouders moeten dat levenslang zien te kunnen dragen, leven met de enorme aanslag die dit doet op hun belastbaarheid en tegelijkertijd vol liefde voor hun kind. ‘ Levend verlies’ noemen we dat ook wel; erkennen van het verlies over de handicap terwijl je veel van je kind houdt. We kunnen ons als ouders van gezonde kinderen niet voorstellen hoe het is om dit een leven lang met je mee te dragen. Om je enigszins een voorstelling hiervan te kunnen maken; luister naar de podcast en leef mee met de grote vreugde en het grote verdriet van deze ouders.
De podcast is via deze link te beluisteren: https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-83.html